از سه گونه گناه باید استغفار کرد؛

من و شما در کارهاى مدیریتى هم به آن نیاز داریم. غفلت از اینها خسارتهاى بزرگى را بر ما وارد کرده است و مى‏کند.

 

 سه جور گناه وجود دارد:

 

یک‏جور گناهى است که فقط ظلم به نفس است - که تعبیر ظلم به نفس در قرآن و در حدیث فراوان است - گناهى است که فرد مرتکب مى‏شود و اثر مستقیمش هم به خود او برمى‏گردد؛ گناهان متعارفِ فردىِ معمولى.

نوع دیگر، گناهى است که فرد مرتکب مى‏شود، اما اثر مستقیم آن به مردم و به دیگرى مى‏رسد. این گناه، سنگین‏تر است. این گناه، ظلم به نفس هم هست؛ اما چون تعدى و تجاوز به دیگران است، دشوارى کار آن بیشتر است و علاج آن هم سخت‏تر است؛ از قبیل ظلم، غصب، پایمال کردن حقوق مردم، پایمال کردن حقوق عمومى انسانها. این گناه بیشتر متعلق مى‏شود به حکومت‏ها؛ این گناه مدیران است؛ این گناه سیاستمداران است؛ این گناه شخصیت‏هاى بین‏المللى است؛ این گناه آنهایى است که یک کلمه حرفشان، یک امضایشان، یک عزلشان، یک نصبشان مى‏تواند خانواده‏هایى و گاهى ملتى را تحت تأثیر قرار دهد. مردم عادى معمولاً این‏طور گناهى ندارند؛ اگر هم داشته باشند، دایره‏اش خیلى ضعیف است.

گناه نوع اول استغفارش به این است که انسان صادقانه از خداى متعال آمرزش بخواهد؛ اما گناه نوع دوم مسأله‏اش فقط با استغفار حل نمى‏شود؛ انسان باید آن را درست کند. مقوله‏ى اصلاح کردن و درست کردن و مشکلات را برطرف کردن، این‏جا پیش مى‏آید.

نوع سوم، گناهان جمعى ملتهاست. بحث یک نفر آدم نیست که خطایى انجام دهد و یک عده از آن متضرر شوند؛ گاهى یک ملت یا جماعت مؤثرى از یک ملت مبتلا به گناهى مى‏شوند. این گناه هم استغفار خودش را دارد. یک ملت گاهى سالهاى متمادى در مقابل منکر و ظلمى سکوت مى‏کند و هیچ عکس‏العملى از خود نشان نمى‏دهد؛ این هم یک گناه است؛ شاید گناه دشوارترى هم باشد؛ این همان «انّ اللَّه لا یغیّر ما بقوم حتّى یغیّروا ما بانفسهم» است؛ این همان گناهى است که نعمت‏هاى بزرگ را زایل مى‏کند؛ این همان گناهى است که بلاهاى سخت را بر سر جماعت‏ها و ملتهاى گنهکار مسلط مى‏کند. ملتى که در شهر تهران ایستادند و تماشا کردند که مجتهد بزرگى مثل شیخ فضل‏اللَّه نورى را بالاى دار بکِشند و دم نزدند؛ دیدند که او را با این‏که جزو بانیان و بنیانگذاران و رهبران مشروطه بود، به جرم این‏که با جریان انگلیسى و غربگراى مشروطیت همراهى نکرد، ضد مشروطه قلمداد کردند - که هنوز هم یک عده قلمزن‏ها و گوینده‏ها و نویسنده‏هاى ما همین حرف دروغ بى‏مبناى بى‏منطق را نشخوار و تکرار مى‏کنند - پنجاه سال بعد چوبش را خوردند: در همین شهر تهران مجلس مؤسسانى تشکیل شد و در آن‏جا انتقال سلطنت و حکومت به رضاشاه را تصویب کردند. آنها یک عده آدم خاص نبودند؛ این یک گناه ملى و عمومى بود. «و اتّقوا فتنة لاتصیبنّ الّذین ظلموا منکم خاصّة»؛ گاهى مجازات فقط شامل افرادى که مرتکب گناهى شدند، نمى‏شود؛ مجازات عمومى است؛ چون حرکت عمومى بوده؛ ولو همه‏ى افراد در آن شرکت مستقیم نداشتند. همین ملت آن روزى که به خیابان‏ها آمدند و سینه‏شان را مقابل تانک‏هاى محمدرضا پهلوى سپر کردند و از مرگ نترسیدند؛ یعنى تحمل و صبر و سکوت گناه‏آلود پنجاه ساله را تغییر دادند، خداى متعال پاداش آنها را داد؛ حکومت ظلم ساقط شد، حکومت مردمى سر کار آمد؛ وابستگى ننگ‏آلود سیاسى از بین رفت، حرکت استقلال آغاز شد و ان‏شاءاللَّه ادامه هم دارد و ادامه پیدا خواهد کرد ،بنابراین گناه نوع سوم هم یک‏طور استغفار دارد.
             
               امام خامنه ای

دیدار کارگزاران نظام   8/8/84